Kiezen voor ‘niet behandelen’? Kiezen voor ‘kwaliteit van leven’?

Caya is een levenslustige, vrolijke alleenstaande vijftiger met volwassen betrokken kinderen en geweldige, nog hele jonge kleinkinderen. Caya is een trotse ‘super oma’ die middenin het leven staat, daar enorm van geniet en nu ongewild afscheid moet nemen van al dat moois. Hoe dan? Hoe neem je in Godsnaam afscheid van zoveel liefs om je heen? In de periode tussen nu en haar overlijden begeleid ik dit gezin in het proces van ‘goed afscheid nemen’. Dat is onder andere de invulling van ‘&Zorg’ in mijn naam. Caya heeft mij uitdrukkelijk gevraagd om dat te delen, ook in de sociale media. Waarom? Omdat het “mooi is voor de kinderen later” én…”omdat iedereen moet weten dat het dus mogelijk is om je als gezin te laten begeleiden in deze bizarre én bijzondere periode”… antwoord Caya als ik het haar vraag.

Lees nu schrijfsel 4 Kerst 2019

_________________________________________________________________________

Schrijfsel 4 – 2^e Kerstdag 2019

“Onze wegen gaan zich scheiden en ik voel de eenzaamheid die een scheiding met zich meebrengt maar ben ook zo intens blij dat jij mooie dromen hebt lieve Caya. Maar ik hoop dat je ze me nog even blijft vertellen…”

Dat schreef ik ruim een maand geleden toen ik – we – dachten dat het afscheid nabij was…nabijer dan we allemaal wilden en hoopten. Want stiekem hoopte ik dat dit geweldige gezin nog een laatste keer kerst en Oud & Nieuw met elkaar zou kunnen vieren. En met recht VIEREN!!!! Want dat is wat het zou worden als Caya het zou halen. Maar in november zag het ernaar uit dat dit niet haalbaar zou zijn.

Net voor Sinterklaas werd het zelfs zeer bedreigend en dachten we dat het begonnen was, het afdalen naar een niveau zonder kwaliteit van leven. Op weg naar het moment dat jij zou aangeven dat het niet meer verder hoefde, dat het goed zou zijn, dat je eraan toe zou zijn om afscheid te nemen. Simpelweg omdat het leven te weinig goede momenten zou hebben om al die slechte te kunnen dragen.

Dat moment leek snel dichtbij te komen. Het leek alsof op een glijbaan zat die je steiler was dan jij – maar ook wij- konden bevroeden. Jouw kinderen konden niets anders dan het bekende ‘we staan erbij en kijken ernaar’ en voelden zich slecht, heel slecht. Maar ineens is daar dan weer licht en lucht. Je kijkt – letterlijk- anders uit je ogen en met wat extra medicatie en een hoop levenslust pep je jezelf op om tot ieders verbazing Sinterklaas te kunnen vieren met je kinderen en kleinkinderen. En ja, voorafgaand aan die avond wil je ook ‘s morgens naar de verjaardag van je broer, dat moet toch kunnen?

En het kon, je ging naar die verjaardag, kwam even terug in het hospice om slapen en laat je einde van de middag doodleuk weer ophalen om Sinterklaas te gaan vieren. En je geniet volop, hoe kan dat ook anders? Jouw beste medicijn – aanwezigheid van kinderen en kleinkinderen – is om je heen en jij bent op je best. Ik volg het allemaal vanuit onze groepsapp die door iedereen volop wordt gevuld met – nu – optimistische berichten in de vorm van ‘ze voelt zich nog steeds goed’ tot ‘ze heeft zelfs weer een klein gebakje gegeten en dat blijft erin’. Iedereen is opgelucht dat de dreiging voorbij is en dat voel je bij ieder bericht in de app. Er volgt een tijd met weer meer activiteit, een bezoekje aan je eigen huis, je kleinkind nog een keer van school ophalen, het winkelcentrum in rijden met je rolstoel…je doet het allemaal. En je geniet, en zij – je kinderen- genieten met je mee. Momenten met gouden randjes worden intens en bewust beleefd en besproken. De bibliotheek in jullie harten vult zich meer en meer met herinneringen waarvan niemand had durven dromen dat ze nog gemaakt konden worden. Wat een ‘goede’ tijd hebben jullie.

Half december hebben we weer een ‘gezinsgesprek’. We kijken – nu de dreiging minder aanwezig is, is dat ineens weer wat makkelijker – nog 1 keer kritisch naar alle besproken items van het uitvaartplan. Want ja, we zijn wel heel blij met alle ontwikkelingen maar je woont natuurlijk niet voor niets in een hospice. Keiharde waarheid? Met een terminaalverklaring mag je je aanmelden en dat betekent heel kort door de bocht dat de levensverwachting maximaal 3 maanden is. Niet meer en niet minder. Punt.

En je bent hier inmiddels 4 weken. Nog 8 te gaan? Niemand die er iets zinnigs over kan zeggen en wij hebben het er gewoon niet over. Is ook niet nodig, alles is gezegd, alles is geregeld en klaar voor het geval dat. Maar het lijkt nog even niet actueel. Nog niet. In ons gesprek stip ik aan dat het binnenkort kerst is. Jouw gezicht betrekt en bijna boos zeg je dat je er totaal geen zin in hebt. Zo ken ik je niet. Ik kijk je aan en zeg niets. Je ziet dat ik dit niet geloof en slaat je ogen neer. Als ik je vraag of jouw ‘weerzin’ iets te maken heeft met het feit dat je altijd gedacht hebt deze kerst niet te halen blijf je even stil en kijkt me dan met vochtige ogen aan…

Je antwoord met de rollende tranen over je wangen. Ik luister naar je angsten en zeg dat ik er niets zinnigs over kan zeggen behalve dat ik het jou – en de jouwen – zó ontzettend gun. Nog 1 keer Kerst, nog 1 keer de verjaardag van je jongste – 29 december – en je oudsten – een tweeling – jarig op 6 januari en als het kan ook nog jouw eigen verjaardag op 7 januari. Hoe mooi zou dat zijn? Wishful thinking? Niemand kan het zeggen.

En dan is het 1^e kerstdag 2019. En ik krijg net een berichtje dat het gelukt is. Na twee spannende dagen die in het teken stonden van een nare buikgriep die jou treft voel je je goed genoeg om 1^e kerstdag met je (klein)kinderen door te brengen. En ik heb beloofd jullie – heel kort – te komen bezoeken om mee te ‘vieren’ dat je er deze kerst nog bent.

Als ik binnenloop moet er eerst even een kinderwagen verzet worden en struikel ik over kinderspeelgoed. De kamer is gevuld met blijdschap. Het is gezellig en er staan lekkere hapjes op tafel. Jij zit te glimmen op de bank en geniet van alles om je heen. Je eet, drinkt en vertelt opgetogen dat je je goed voelt en dat dit alles is wat je nodig hebt. ‘Dit is mijn medicijn Karen”, meer hoef ik niet. Wie had dit gedacht? Jij niet, zij niet en ik – om eerlijk te zijn – ook echt niet. Hoe fijn is het dat er soms nog reservetijd is waarvan zo enorm genoten wordt… waarbij het leven – zo dicht bij de dood – gevierd kan worden? Ik zit er middenin en ben intens dankbaar dat ik zo dichtbij mag komen.

Mijn gedachten dwalen even af. Kerst 2019 is bizar en bijzonder.

Bizar omdat ik – gisteren – op kerstavond bij een familie ben die eerder die dag afscheid heeft moeten nemen. Bijzonder omdat ik nog geen 24 uur later bij Caya en de haren zit om haar leven te vieren…

Ik rij even later met kippenvel op mijn armen terug naar huis en kruip dicht tegen de houtkachel aan die daar brandt. Het raakt me en ik laat het maar even gebeuren.

Op weg naar 2020. Ik probeer – net als Caya – niet verder te denken dan NU. Vandaag. Goed voornemen….