Wat is natuurbegraven eigenlijk?

Het idee achter natuurbegraven is om alles wat uit de natuur komt weer terug te geven aan haar Bij natuurbegraafplaatsen bestaan de begraaffunctie en natuurfunctie naast elkaar. Het betreft veelal een prachtige plek in een regulier natuurgebied. Natuurlijk is het ‘aangepast’ en zijn er bepaalde regels anders zouden we overal waar we willen mensen kunnen begraven en dat kan natuurlijk niet. Een natuurbegraafplaats is dus eigenlijk een vrij gebied, waar mensen dagelijks hun wandelingen kunnen maken in de natuur en waar ook mensen begraven liggen zonder dat dit echt heel duidelijk zichtbaar is.

Het ontstaan
In de loop van de tijd blijken veel mensen het onderhoud van een graf belastend te vinden. We weten allemaal hoe sommige graven verwaarloosd worden en dan vraag ik me weleens af waarom zij destijds voor een begraven hebben gekozen. Vaak ligt dat antwoord in ‘eigen wens van de overledene’, ‘zo doen we dat in deze familie’ en/of ‘kerk’. Begrijpelijk maar toch een minder mooi gezicht op een begraafplaats. Om die reden is natuurbegraven al veel bekender in Engeland. Op te veel begraafplaatsen trof men vervallen graven aan. De Britse overheid bedacht dit goede alternatief en na introductie hiervan werd het al snel ‘common sense’.

Voordelen ten opzichte van cremeren danwel ‘begraven op de rij’
Eeuwige grafrust: het idee dat iemand zogenaamde ‘eeuwige grafrust’ heeft (het graf wordt nooit geruimd) en het graf in één koop eigendom wordt en blijft is prettig. Hierdoor heeft de overledenen eeuwige rust.

Eigenheid: de plek, de ceremonie, het afscheid kan in overleg helemaal naar jullie wens worden uitgezocht en uitgevoerd. Wat niet mag is iedere vorm van onderhoud en grafmarkering (dus geen steen) wat wel mag is het neerleggen van een boomschijf met desgewenst tekst (naam, geboortedag/overlijdensdag bijv.) Geen ‘protocol’, geen onderhoud, niet hoeven bijhuren van grafrechten en het nooit hoeven ruimen van het graf geeft de voortbestaanden rust.

Milieu: het is zonder meer een natuurvriendelijk alternatief voor cremeren en het reguliere omdat er alleen gebruik gemaakt mag worden van makkelijk door de natuur af te breken materialen. Daarnaast wordt met de natuurbegraafplaatsen grote stukken natuur onderhouden en verbeterd en worden natuurgebieden tegen verdere ‘afbraak’ beschermd. Ecologisch dus.

Materialen
Materialen zijn belangrijk bij natuurbegraven. Logisch, je geeft iemand immers vanuit een bepaalde overtuiging aan de aarde terug en dus probeer je daarbij zoveel mogelijk deze niet te belasten. Een draag- of takkenbaar van wilgentenen met daarbij een wade van 100% biologisch maakt een omhulling heel geschikt om in de natuur te begraven.

Afscheidsbijeenkomst in de natuur
Er is eigenlijk altijd goed nagedacht over de manier waarop je een afscheid met elkaar kunt vormgeven op een natuurbegraafplaats. Vaak is er een zogenaamde loopkoets waarmee je zelf de overledene naar de plek brengt waar deze begraven gaat worden. Natuurlijk is er zowel in een mooie binnenruimte maar ook zeker buiten om een samenzijn te organiseren al dan niet met sprekers en/of muziek. Alles in overleg met de betreffende natuurbegraafplaats natuurlijk.

Mooie plek |voortbestaanden komen terug
Als je geen ‘natuurmens’ bent zul je niet kiezen voor begraven in de natuur. Lijkt me helder. Ben je dat wel en zijn jouw naasten dat ook dan krijg ik vaak terug dat zij ‘graag terugkomen’ omdat het vaak een mooie, rustgevende en troostrijke plek is voor hen. Ondanks of misschien juist omdát zij hun geliefde daar begraven hebben? Voor kinderen is het een veel minder ‘beladen’ plek vooral omdat er geen ‘grafzerken’ te zien zijn natuurlijk.

Kosten
Wat ik bij regulier begraven over kosten schrijf geldt ook voor natuurbegraven: er zijn verschillen per natuurbegraafplaats met betrekking tot de aankoopprijs van het graf en de kosten voor het daadwerkelijk begraven op zich (begraafkosten). Toch kan ik met een grote zekerheid zeggen dat natuurbegraven ‘goedkoper’ is dan regulier begraven simpelweg omdat je geen kosten hebt zoals het plaatsen van een grafsteen of -monument, het onderhouden van het graf en het op den duur het verlengen van de grafrechten. Dat hoeft allemaal niet bij natuurbegraven waardoor het goedkoper is dan regulier begraven. Bij natuurbegraven betreft zijn de kosten dus allemaal eenmalig.

Feiten & cijfers
In Nederland hebben we ongeveer 344.000 Ha natuur en bos. Anno nu is 220 Ha daarvan in gebruik als natuurbegraafplaats (0,06%). Door de opbrengsten hiervan kan 766 Ha (0,22) Ha weer goed onderhouden worden. Mooi toch? Onderdeel van de gedragscode is dat de natuur-begraafplaats zich inzet voor duurzaam natuurbeheer. 

Als zo goed is voor de natuur waarom dan al die commotie in de media?
“Elk voordeel heb z’n nadeel”, we kennen hem allemaal. Natuurlijk ontstaat er bij iedere nieuwe ontwikkeling een tegenbeweging. Zeker in uitvaarland waar zoveel gevoeligheden zijn en mensen zo snel teug willen vallen op ‘bekend dus veilig’. Het is ook goed, het houdt de meningen scherp en maatschappelijke betrokkenheid is hierbij zeker gewenst. Voor of tegen het zegt iets over de manier waarop de maatschappij met natuurbegraven wil omgaan.

Critici zijn niet zozeer overtuigd van het ecologische karakter van natuurbegraven, zien het als afbreuk aan milieu, natuur en de beleving daarvan. Volgens hen zou het delven van de graven, en het teruggeven lichamen aan de natuur leiden tot verstoring van de vegetatie.

Natuurbegraven in Nederland?
Hier vind je een overzicht van alle natuurbegraafplaatsen in Nederland.